Elbette, konuyu tüm yönleriyle daha derinlemesine inceleyelim.
Site yöneticiliği sertifikasının zorunluluğu meselesi, yöneticinin kim olduğuna, bu işi ticari olarak yapıp yapmadığına ve apartmanın çalışanının olup olmadığına göre farklı hukuki zeminlerde değerlendirilir. İşte tüm detaylar:
1. Temel Kural: Kat Mülkiyeti Kanunu’nda (KMK) Mevcut Durum
Güncel KMK’ya göre, bir kişinin yönetici olarak atanmasının temel şartları şunlardır:
- Seçim: Kat malikleri kurulunda (apartman toplantısında) sayı ve arsa payı çoğunluğuyla seçilmiş olmak.
- Ehliyet: Fiil ehliyetine sahip olmak (reşit olmak, akli melekelerinin yerinde olması).
Kanun, “Yöneticinin özel bir eğitimden geçmesi, sertifika sahibi olması veya belirli bir meslekten gelmesi gerekir” gibi bir şart koşmaz. Bu durumun temel sebebi, kanunun özünde kat maliklerinin kendi mülklerini bizzat yönetebileceği varsayımına dayanmasıdır. Komşuluk ilişkileri çerçevesinde, içlerinden birini bu işle görevlendirebilecekleri kabul edilir.
Yani, komşunuz olan Ayşe Hanım veya Ahmet Bey’in yönetici olması için herhangi bir sertifikaya ihtiyacı yoktur.
2. Devrim Niteliğindeki Değişiklik: Profesyonel Yönetim Şirketleri İçin “Yetki Belgesi” Zorunluluğu
Son yıllarda apartman yönetiminin profesyonel şirketlere devredilmesi yaygınlaştı. Ancak bu alanda bir denetim boşluğu vardı. Bu boşluğu doldurmak ve sektörü disipline etmek amacıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hazırladığı ve 2025 yılı itibarıyla tam olarak uygulanmaya başlanan yeni yasal düzenleme ile artık işler değişti.
Bu düzenleme kimleri kapsıyor?
Bu işi bir meslek olarak icra eden, ticari kazanç elde eden, birden fazla siteye hizmet veren tüm profesyonel yönetim şirketlerini ve şahıs firmalarını kapsar.
“Yetki Belgesi” Nedir ve Neyi Amaçlar?
Bu, bir yönetim firmasının bu işi yasal olarak yapabileceğini gösteren resmi bir lisanstır. Bu belgenin temel amaçları şunlardır:
- Şeffaflık: Aidatların ve bina bütçesinin nereye harcandığının net bir şekilde kayıt altına alınmasını ve denetlenmesini sağlamak.
- Güvenilirlik: Firma sahiplerinin ve yetkililerinin mali suçlar veya dolandırıcılık gibi suçlardan sabıkası olmaması gibi şartlar getirmek.
- Yeterlilik: Firmaların, Kat Mülkiyeti Kanunu, borçlar hukuku, iş kanunu gibi temel hukuki konularda yetkin personel çalıştırmasını sağlamak.
- Hesap Verebilirlik: Kat maliklerini mağdur edip ortadan kaybolan firmaların önüne geçmek için firmalardan teminat mektubu gibi mali güvenceler istenmesini sağlamak.
- Hizmet Standardı: Belirli bir hizmet kalitesinin altına düşülmesini engellemek.
Kat Malikleri İçin Anlamı Nedir?
Artık bir yönetim firmasıyla anlaşırken “Yetki Belgeniz var mı?” diye sormak, en temel hakkınızdır. Bu belge, karşınızdaki firmanın devlet tarafından denetlenen, güvenilir ve yetkin bir firma olduğunun en önemli kanıtıdır. Belgesi olmayan bir firmayla çalışmak, yasal olarak büyük bir risk almak anlamına gelir.
3. Karıştırılan Ama Çok Önemli Detay: İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Sorumluluğu
Bu konu, genel yöneticilik sertifikasından tamamen ayrı ve yasal olarak zorunlu bir durumdur.
- Ne Zaman Gerekli? Apartman veya sitenin SGK’lı tek bir çalışanı bile olsa (kapıcı, temizlik görevlisi, bahçıvan, güvenlik vb.) bu zorunluluk başlar.
- Yöneticinin Rolü Nedir? Yönetici, kanun önünde “işveren vekili” konumundadır. Bu, çalışanın başına gelebilecek her türlü iş kazasından hukuki ve cezai olarak sorumlu olabileceği anlamına gelir.
- Yasal Yükümlülük Nedir? İş Kanunu gereği, işveren (yani yönetici), çalışanına güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı sağlamakla yükümlüdür. Bunun için:
- Risk Analizi Yaptırmak: Apartmanın risk haritasını çıkarttırmak.
- Acil Durum Planı Hazırlatmak: Yangın, deprem gibi durumlarda ne yapılacağını belirlemek.
- Çalışana İSG Eğitimi Aldırmak: Çalışanın yapacağı işin riskleri konusunda eğitim almasını sağlamak.
- Sağlık Gözetimi Yaptırmak: Çalışanın işe giriş ve periyodik sağlık muayenelerini yaptırmak.
- Çözüm Yolları:
- Yönetici, ilgili İSG eğitimlerini alıp sertifikasını alarak bu hizmetleri (kısmen) kendi yürütebilir. Ancak bu oldukça meşakkatli ve zordur.
- En pratik ve yasal olarak en güvenli yol, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş bir Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB) ile anlaşmaktır. OSGB, cüzi bir aylık ücret karşılığında tüm bu yasal yükümlülükleri sizin adınıza yerine getirir.
Bu hizmeti almamak, olası bir iş kazasında yöneticinin çok ciddi para cezaları ve hatta hapis cezası ile karşı karşıya kalmasına neden olabilir.
Özet Karşılaştırma
| Konu |
Kat Maliki Yönetici |
Profesyonel Yönetim Şirketi |
| Yöneticilik Sertifikası |
Yasal olarak zorunlu DEĞİL. |
“Yetki Belgesi” yasal olarak ZORUNLU. |
| Temel Yeterlilik |
Komşuluk ilişkileri, güven. |
Ticari sicil, mali yeterlilik, hukuki bilgi. |
| Denetim |
Kat malikleri denetler. |
Bakanlık, Ticaret Odası ve kat malikleri denetler. |
| İSG Sorumluluğu |
Çalışan varsa ZORUNLU. |
Çalışan varsa ZORUNLU. |
Sonuç olarak, “Site yöneticiliği sertifikası zorunlu mu?” sorusunun cevabı, kimden bahsettiğimize göre değişir. Kendi komşunuz için zorunlu değilken, bu işi para karşılığı yapan bir şirket için artık yasal bir zorunluluktur. Ancak her iki durumda da, apartmanın bir çalışanı varsa, İSG ile ilgili yükümlülükler kesinlikle zorunludur.
